UYKU APNESİ TEDAVİSİ

Uyku sırasında solunumun en az 10 saniye durmasına ve ardından şiddetli horlama şeklinde tekrar solunumun aktifleşmesine uyku apnesi denir. Bazı vakalarda bu süre daha da uzayabilmektedir. Solunumun durmasını takiben saniyeler sonra beyin vücudu uyarır. Sonrasında ise kişi pozisyonunu değiştirip şiddetli bir horlamayla nefes alıp vermeye devam eder. Uyku apnesi toplumun %2-4 ünde görülmektedir. Erkeklerde kadınlara nazaran daha sık rastlanır. Erkeklerde 1/4 olan uyku apnesinin görülme sıklığı kadınlarda 1/10’dur.

Uyku apnesi olan hastalar gün içinde sürekli uyuklama eğiliminde olurlar. Gece geçirilen kalitesiz uyku tüm günü olumsuz etkiler. Yorgunluk hissi, agresif ve depresif tavırlar, dikkat dağınıklığı, sabah baş ağrısı, uyku apnesinin belirtileri arasında yer alır. Özellikle ağır işte çalışan veya gün içinde oldukça aktif olan kişilerde bu etkiler ciddi problemlere yol açabilir. Yapılan araştırmalarda ölümle sonuçlanan veya ciddi yaralanmalara sebep olan trafik kazaları ve iş kazalarının birçoğunda kişilerde uyku apnesinin olduğu gözlemlenmiştir.

HORLAMA VE UYKU APNESİ ÜÇ TÜRDE KATEGORİZE EDİLMİŞTİR;

Tıkayıcı Uyku Apnesi (Obstructive Sleep Apnea – OSA): Burun ,yumuşak damağa, yutak ve küçük dile ait olan kasların gevşeyerek solunum yolunu daraltması sonucu oluşan uyku apnesine Tıkayıcı Uyku apnesi (OSA) denir.

Merkezi Uyku Apnesi (Central Sleep Apnea – CSA): Merkezi Uyku Apnesinin (CSA) nedeni beyinden kaynaklanmaktadır. Nadir görülen uyku apnesi türlerinde olan Merkezi Uyku Apnesinde (CSA) beyin nefes alıp vermeyi kontrol eden bölgeden kaslara hatalı sinyaller gönderir. Tıkayıcı uyku apnesinden farklı olarak Merkezi Uyku apnesinde kişi uyandığı aralıkları daha net hatırlar.

Bileşik Uyku Apnesi (Mixed Sleep Apnea – MSA): Bileşik Uyku Apnesi (MSA) uzun yıllardır gözlemlenen apne türüdür. Belirtileri tıkayıcı uyku apnesi ile hemen hemen aynıdır. Hastanın gece boyunca 30dan fazla solunumu kesilir. Tıkayıcı uyku apnesi tedavisi uygulanan hastada tedavi tamamlandıktan sonra merkezi uyku apnesi belirtileri gözlemlenir. Tıkayıcı ve merkezi uyku apnesinin belirtileri bünyesinde barındırdığı için Bileşik Uyku Apnesi ( MSA) olarak adlandırılmıştır.

Yetişkinlerde uyku apnesinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir

• Obez hastalarda kilo vermede güçlük
• Gün içinde sürekli uyku hali
• Depresif ve agresif tavırlar
• Hipertansiyon
• Cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık
• Dikkat eksikliği
• Özellikle sabahları şiddetli olan ve gün içinde devam eden baş ağrıları
• Ağız boğaz kuruluğu

Uyku apnesi sadece yetişkinlerde görülen bir rahatsızlık değildir. Geniz eti büyüklüğü ve bademcik problemleri yaşayan çocuklarda da uyku apnesi veya horlama şikâyeti görülebilir

ÇOCUKLARDA BU DURUMUN BELİRTİLERİ ŞU ŞEKİLDE OLMAKTADIR

• Ağız ve yüz kısmında gelişme sorunları (alt çenenin geride olması)
• Uykuda idrar kaçırma
• Davranış bozuklukları veya hiperaktivite/hipoaktivite
• Okul hayatında başarısızlık
• Konuşma bozuklukları
• Yutkunmada güçlük çekme
• Büyüme Gelişme geriliği

UYKU APNE HASTALIĞI TEDAVİ EDİLMESSE

Uyku apnesi ciddi bir rahatsızlıktır. Başlangıçta genel hatlarıyla sosyal problemler yaratırken ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık problemlerine neden olur.Bunlar başlıca

• Hipertansiyon
• Kalp ritminde bozuklular, kalp krizi, uykuda ani ölüm
• Çeşitli vasküler hastalıklar (inme felç)
• Kontrolsüz diabet hastalığı

uyku apnesine bağlı gelişebilir.

UYKU APNE TANISI ?

• En önemli tanı yöntemi hasta ve yakınlarının anamnez bilgisidir.
• Kulak Burun Boğaz muayenesi ( endoskopik muayeneler,müller manevrası)
• Radyolojik görüntüleme ve ölçümler ( CT,MR)
• Uyku testi ( polisomnografi ) ile konur

Burada en önemli tanı aracı uyku testi olup özellikle “Tıkayıcı uyku apne hastalığı“ (TUAH) derecelendirilmesinde önemlidir. Hafif (Apne/Hipopne endeksi %5-15), orta (Apne/Hipopne endeksi %15-30) ve şiddetli (Apne/Hipopne endeksi %30 ve üstü) tıkayıcı uyku apne hastalığı olarak üçe ayrılır.

UYKU APNE HASTALIĞI TEDAVİSİ

Hastalığın derecesi ve patolojinin yerine göre farklılıklar gösterir.Tedavi bazı önlemler ile başlar

• Kilo verme
• Alkol ve sigaranın kesilmesi veya azaltılması
• Sedasyon yapan ilaçların kesilmesi
• Uyku pozisyonun değiştirilmesi.

Bu şekilde tedavi edilemeyen hastalarda Cerrahi veya n(CPAP) yani basınçlı maske kullanımından önce yapılabilen tedaviler önem taşır. Ağız içine çeneyi öne alan dili önde tutan horlama protezleri burun açıklığını arttıran apereyler.

• Cerrahi tedaviler, yine patolojinin yerine göre çok farklılıklar gösterir,
• Nazal cerrahi
• Uvulopalatofaringoplasti (UPPP), Laser ile beraber yapılabilir (LAUP)
• Palatal germe (anterior somnoplasti)
• Radiofrekans ile uvulopalatoplasti (RAUP)
• Dil köküne yapılan robotik cerrahi veya öne alma cerrahisi
• Trakeotomi